Tội phỉ báng là hành vi phạm tội được Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017 quy định. Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, chúng ta cùng tìm hiểu về tội phỉ báng người khác qua mạng là gì? Phỉ báng người khác bị xử lý như thế nào? Phải làm gì khi bị người khác phỉ báng? Một vài câu hỏi thường gặp … Hãy cùng Thừa phát lại Ngọc Phú tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
I. Tội phỉ báng người khác qua mạng là gì?
Tội phỉ báng người khác qua mạng được hiểu là hành vi chê bai, nói xấu người khác nhằm bôi nhọ danh dự, làm giảm uy tín người đó qua mạng xã hội. Khi hành vi phỉ báng làm xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người bị phỉ báng qua mạng thì người phỉ báng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo tội làm nhục người khác được quy định tại Điều 155 Bộ luật Hình sự năm 2015 được sửa đổi, bổ sung năm 2017. Căn cứ vào tính chất và mức độ phạm tội mà sẽ bị áp dụng mức xử phạt khác nhau.
Và khi lời phỉ báng kèm theo những lời bịa đặt hoặc loan truyền những điều không đúng sự thật nhằm hạ thấp nhân phẩm, danh dự của người khác hoặc gây ra thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác qua mạng thì có thể bị xử lý theo tội vu khống được quy định tại Điều 156 Bộ luật này.
II. Phỉ báng người khác bị xử lý như thế nào?
Căn cứ pháp lý theo quy định Điều 155 Bộ luật Hình sự năm 2015 được sửa đổi, bổ sung năm 2017 về tội làm nhục người khác như sau:
“1. Người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, thì bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm:
a) Phạm tội 02 lần trở lên;
b) Đối với 02 người trở lên;
c) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
d) Đối với người đang thi hành công vụ;
đ) Đối với người dạy dỗ, nuôi dưỡng, chăm sóc, chữa bệnh cho mình;
e) Sử dụng mạng máy tính hoặc mạng viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội;
g) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân từ 11% đến 45%.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 05 năm:
a) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân 46% trở lên;
b) Làm nạn nhân tự sát.
Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”
Căn cứ pháp lý theo quy định tại Điều 156 Bộ luật này về tội vu khống như sau:
“1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm:
a) Bịa đặt hoặc loan truyền những điều biết rõ là sai sự thật nhằm xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác;
b) Bịa đặt người khác phạm tội và tố cáo họ trước cơ quan có thẩm quyền.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 03 năm:
a) Có tổ chức;
b) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
c) Đối với 02 người trở lên;
d) Đối với ông, bà, cha, mẹ, người dạy dỗ, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh cho mình;
đ) Đối với người đang thi hành công vụ;
e) Sử dụng mạng máy tính hoặc mạng viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội;
g) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân từ 11% đến 45%;
h) Vu khống người khác phạm tội rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm:
a) Vì động cơ đê hèn;
b) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân 46% trở lên;
c) Làm nạn nhân tự sát.
Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”
Về hành chính, căn cứ pháp lý theo Nghị định số 144/2021/NĐ-CP, người có hành vi xúc phạm danh dự nhân phẩm người khác nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự có thể bị phạt vi phạm hành chính với các mức phạt như sau:
– Đối với người thi hành công vụ:
Căn cứ pháp lý theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 21 Nghị định 144/2021/NĐ-CP như sau: Phạt tiền từ 4.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng đối với người có lời nói, hành động đe dọa, lăng mạ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm người thi hành công vụ.
– Đối với thành viên trong gia đình:
Căn cứ pháp lý theo quy định tại Điều 54 Nghị định 144/2021/NĐ-CP như sau:
+ Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với hành vi lăng mạ, chì chiết, xúc phạm danh dự, nhân phẩm thành viên gia đình.
+ Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
- Tiết lộ hoặc phát tán tư liệu, tài liệu thuộc bí mật đời tư của thành viên gia đình nhằm xúc phạm danh dự, nhân phẩm;
- Sử dụng các phương tiện thông tin nhằm xúc phạm danh dự, nhân phẩm thành viên gia đình;
- Phổ biến, phát tán tờ rơi, bài viết, hình ảnh nhằm xúc phạm danh dự, nhân phẩm của nạn nhân.
– Đối với các trường hợp khác:
Căn cứ pháp lý theo quy định tại Điều 7 Nghị định 144/2021/NĐ-CP như sau: Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với người có hành vi khiêu khích, trêu ghẹo, xúc phạm, lăng mạ, bôi nhọ danh dự, nhân phẩm của người khác.
Như vậy, theo quy định hiện hành, chế tài xử phạt đối với hành vi phỉ báng người khác rất cao, đảm bảo tính răn đe, nghiêm khắc của pháp luật.
Xem thêm tại đây.
III. Phải làm gì khi bị người khác phỉ báng?
1. Giữ bình tĩnh và kiềm chế cảm xúc:
Tránh phản ứng bất mãn hoặc tức giận ngay lập tức. Hãy cố gắng giữ bình tĩnh và kiềm chế cảm xúc của bạn.
2. Đánh giá tình huống:
Xem xét tình huống và xác định liệu có cơ sở nào đó hay không. Có khi đối phương chỉ đang tỏ ra không chín chắn hoặc gặp vấn đề cá nhân.
3. Không hồi đáp trực tiếp:
Tránh việc hồi đáp trực tiếp bằng cách nói lại hay phản kháng. Điều này có thể làm tăng thêm mâu thuẫn và drama.
4. Tìm hỗ trợ tâm lý:
Nếu cảm thấy căng thẳng hoặc ảnh hưởng đến tâm trạng, hãy tìm sự hỗ trợ từ bạn bè, gia đình hoặc người tin tưởng.
5. Giữ gìn uy tín cá nhân:
Tiếp tục làm việc chăm chỉ và duy trì một hành vi chuyên nghiệp để bảo vệ uy tín cá nhân của bạn.
6. Ghi chép các trường hợp:
Nếu phỉ báng diễn ra trên các nền tảng trực tuyến, hãy ghi chép lại các bình luận hoặc hành động không tốt và báo cáo chúng nếu cần.
7. Thảo luận nội dung:
Nếu có thể, thảo luận vấn đề trực tiếp với người đó để hiểu rõ hơn về nguyên nhân và cố gắng giải quyết mọi hiểu lầm.
8. Tìm sự hỗ trợ pháp lý:
Nếu tình huống trở nên nghiêm trọng và ảnh hưởng đến cuộc sống cá nhân hoặc nghề nghiệp, bạn có thể cần tìm sự hỗ trợ pháp lý.
9. Chủ động xây dựng tâm lý mạnh mẽ:
Hãy tập trung vào việc phát triển tâm lý mạnh mẽ và lòng tự trọng. Điều này giúp bạn vượt qua những thử thách một cách tích cực.
10. Tránh trả đũa:
Tránh trả đũa bằng cách phỉ báng lại. Điều này chỉ làm tăng thêm mâu thuẫn và không giải quyết vấn đề
– Thu thập các tài liệu, chứng cứ về việc bị người khác phỉ báng:
+ Các bài đăng và hình ảnh bị người khác phỉ báng
+ Ghi âm những lời lẽ, cuộc gọi bị người khác phỉ báng
+ Lập vi bằng ghi nhận những chứng cứ mà đã thu thập được. Ví dụ: vi bằng trích xuất dữ liệu phỉ báng người khác trên facebook, zalo; vi bằng trích xuất ghi âm tội phỉ báng
1. Thu thập chứng cứ về tội phỉ báng:
Người yêu cầu cần thu thập và bảo vệ chứng cứ về sự phỉ báng, bao gồm các hình ảnh, dữ liệu, hoặc đoạn ghi âm liên quan. Đảm bảo rằng các chứng cứ này không chỉ là nguồn gốc đáng tin cậy mà còn là hợp lệ và không bị chỉnh sửa.
2. Liên hệ với Thừa phát lại về tội phỉ báng:
Người yêu cầu cần liên hệ trực tiếp với Thừa phát lại và yêu cầu họ lập vi bằng để trích xuất các thông tin từ các nền tảng xã hội hoặc đoạn ghi âm liên quan. Cung cấp cho họ các chứng cứ mà bạn đã thu thập để họ có thể kiểm tra và xác nhận tính chính xác của thông tin.
3. Mô tả chi tiết sự phỉ báng:
Trong yêu cầu lập vi bằng, người yêu cầu cần mô tả chi tiết về cách mà quyền và lợi ích của họ đã bị xâm phạm thông qua sự phỉ báng trên các nền tảng xã hội hoặc qua đoạn ghi âm. Cung cấp các thông tin cụ thể về nội dung phỉ báng và tác động của nó lên cuộc sống và danh dự của bạn.
4. Tuân thủ pháp luật và quy định về tội phỉ báng:
Đảm bảo rằng yêu cầu lập vi bằng và việc trích xuất thông tin từ các nền tảng xã hội hoặc đoạn ghi âm tuân thủ các quy định pháp luật và quy định về quyền riêng tư và bảo vệ dữ liệu cá nhân.
5. Hợp Tác với Thừa phát lại về tội phỉ báng:
Hãy hợp tác chặt chẽ với Thừa phát lại trong quá trình lập vi bằng và trích xuất thông tin. Cung cấp mọi thông tin và hỗ trợ mà họ cần để họ có thể hoàn thành công việc một cách hiệu quả và chính xác.
Việc yêu cầu lập vi bằng và trích xuất thông tin có thể giúp bảo vệ quyền và lợi ích của người yêu cầu và là bước đầu tiên trong việc xử lý vấn đề sự phỉ báng trên các nền tảng xã hội hoặc qua đoạn ghi âm.
Sau khi thu thập các tài liệu, bằng chứng chứng minh bị người khác phỉ báng nên làm đơn tố cáo ra cơ quan công an để tố cáo những người đó về tội vu khống hoặc tội làm nhục người khác. Sau khi tiếp nhận đơn tố cáo, cơ quan công an sẽ có nghĩa vụ xác minh, điều tra và giải quyết để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người bị phỉ báng.
Mặt khác, cũng có thể làm đơn khởi kiện những người có hành vi phỉ báng ra Tòa án để yêu cầu bác bỏ những thông tin sai sự thật, yêu cầu những người đó xin lỗi, cải chính công khai và bồi thường thiệt hại.
IV. Một vài câu hỏi thường gặp
1. Khi nào phạm tội làm nhục người khác, khi nào phạm tội vu khống?
- Về chủ thể:
Theo quy định tại Điều 12 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2021 thì người phạm tội làm nhục người khác, phạm tội vu khống có thể là bất kỳ ai (công dân Việt Nam, người nước ngoài hoặc người không quốc tịch) từ đủ 16 tuổi và có năng lực trách nhiệm hình sự (năng lực nhận thức và năng lực làm chủ hành vi).
Năng lực trách nhiệm hình sự bao gồm năng lực nhận thức và năng lực làm chủ hành vi. Thiếu một trong hai năng lực này, người đó bị coi là không có năng lực trách nhiệm hình sự hoặc bị hạn chế năng lực chịu trách nhiệm hình sự và được loại trừ trách nhiệm hình sự theo Điều 21 Bộ luật này.
- Về mặt khách quan:
Tội làm nhục người khác được thể hiện thông qua hành vi xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, cụ thể:
Các hành vi có thể thể hiện bằng lời nói nhằm hạ thấp nhân cách, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác. Chẳng hạn thể hiện bằng lời nói như: sỉ nhục, chửi bới một cách thô bỉ, tục tĩu…
Hoặc thể hiện qua hành động như: lột trần truồng nạn nhân, nhổ nước bọt vào mặt, ném phân, mắm tôm, trứng thối vào người khác,…
Lưu ý: Người phạm tội làm nhục người khác theo Khoản 1 Điều 155 Bộ luật này chỉ bị truy cứu trách nhiệm hình sự khi bị hại có yêu cầu khởi tố hình sự.
Tội vu khống người khác được thể hiện qua 02 hành vi chính như sau:
- Bịa đặt hoặc loan truyền những điều biết rõ là sai sự thật nhằm xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác;
- Bịa đặt người khác phạm tội và tố cáo họ trước cơ quan có thẩm quyền.
Người phạm tội vu khống lan truyền, đưa ra những thông tin không đúng sự thật dưới dạng truyền miệng, qua các phương tiện thông tin đại chúng hoặc qua thư từ, đơn tố giác, …
- Về khách thể:
Hành vi làm nhục người khác của người phạm tội đã xâm phạm trực tiếp và nghiêm trọng đến quyền bất khả xâm phạm về thân thể và quyền được pháp luật bảo vệ nhân phẩm, danh dự của người bị hại.
Hành vi vu khống người khác của người phạm tội đã xâm phạm trực tiếp đến danh dự, nhân phẩm, hoặc quyền và lợi ích hợp pháp của người bị hại được pháp luật bảo vệ.
- Về mặt chủ quan:
Tội làm nhục người khác được thực hiện do lỗi cố ý. Người phạm tội biết rõ hành vi của mình xúc phạm danh dự, nhân phẩm người khác nhưng vẫn thực hiện hành vi phạm tội.
Người phạm tội thực hiện hành vi của mình với mục đích hạ thấp danh dự, nhân phẩm người khác. Động cơ, mục đích không phải dấu hiệu bắt buộc của tội làm nhục người khác theo Điều 155 Bộ luật này.
Tội vu khống được thực hiện do lỗi cố ý. Người phạm tội dù biết rõ những thông tin mình đưa ra là không đúng sự thật và hậu quả có thể xảy ra nếu mình thực hiện hành vi vu khống người khác nhưng vẫn cố ý thực hiện hành vi đó. Mục đích phạm tội là nhằm bôi nhọ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm, hoặc quyền và lợi ích hợp pháp của người khác.
2. Lăng mạ, phỉ báng, dùng câu từ tục tĩu chửi người khác là phạm tội làm nhục người khác?
Hành vi chửi bới, lăng mạ, phỉ báng người khác là hành vi dùng lời nói để xúc phạm đến danh dự và nhân phẩm của người khác. Vì vậy, nếu xác định được hành vi này đã xâm phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác thì có thể xem đây là hành vi làm nhục người khác.
Ở đây, hành vi lăng mạ, phỉ báng, chửi bới người khác bằng những câu từ tục tĩu, thô bỉ không còn là những lời góp ý, khiển trách thông thường rất có khả năng mang đến sự bức xúc tột cùng của người nghe về chính uy tín, nhân phẩm, danh dự và lòng tự trọng của họ. Vì vậy, đây cũng được xem là hành vi làm nhục người khác.
Quý khách có thể liên hệ với Thừa phát lại Ngọc Phú về tội phỉ báng qua các kênh:
Địa chỉ: 139H4 Lý Chính Thắng, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh
Văn phòng: 3C2 Đồng Khởi, phường Phú Khương, thành phố Bến Tre, tỉnh Bến Tre
hoặc số hotline: 0913 41 99 96
Email: thuaphatlaingocphu@gmail.com
Theo dõi Thừa phát lại Ngọc Phú tại đây: https://thuaphatlaingocphu.vn/
